CIECH S.A.: Soda kalcynowana

Soda kalcynowana

Soda kalcynowana należy do podstawowych surowców do produkcji szkła. Znajduje ona także zastosowanie przy wyrobie środków piorących i czyszczących, w metalurgii oraz w przemyśle chemicznym m.in. do wytwarzania niektórych gatunków nawozów mineralnych, a także barwników i pigmentów. W skali światowej ponad połowa wytwarzanej sody kalcynowanej zużywana jest do produkcji szkła. W dalszej kolejności wśród odbiorców sody kalcynowanej znajduje się branża mydeł i detergentów oraz przemysł chemiczny. 1/5 sody zużywają pozostałe gałęzie przemysłu.

W Europie udział producentów szkła i przemysłu metalurgicznego w odbiorach sody kalcynowanej jest dużo większy w porównaniu z rynkiem globalnym. Z drugiej strony na kontynencie europejskim zużywa się stosunkowo mniej sody przy produkcji mydeł i detergentów.

Światowe zdolności produkcyjne sody kalcynowanej pod koniec ubiegłego roku sięgały 67-68 mln ton/rok, z tego na Azję przypadała ponad połowa z nich. Pozostały potencjał rozłożył się prawie równomiernie pomiędzy Europę i Amerykę Północną, które posiadają zbliżony poziom mocy wytwórczych. Do największych producentów sody kalcynowanej na świecie o mocach rzędu 4 mln ton/tok lub więcej należą cztery koncerny: Solvay, Tata Chemicals, Grupa Ciner i Genesis Alkali. Wg stanu na koniec 2017 roku firmy te dysponowały łącznie ok. 30% globalnych zdolności wytwórczych.

W ubiegłym roku moce produkcyjne sody kalcynowanej zwiększone zostały głównie w Chinach, Turcji i na Płw. Indyjskim. Wzrost popytu na największym rynku sody, jakim są Chiny, wymaga kontynuacji inwestycji w nowe zdolności wytwórcze wobec zamykania części starych mało efektywnych instalacji ze względu na ochronę środowiska. Do końca obecnej dekady istotne przyrosty mocy produkcyjnych będą miały miejsce także w wyżej wymienionych regionach: na Bliskim Wschodzie (niecałe 3 mln ton/rok; głównie w Turcji – opóźnione wdrożenie dużego projektu na bazie naturalnych złóż) oraz na subkontynencie indyjskim i w Chinach (po około 1,5 mln ton/rok).

Podstawowym rynkiem działania Grupy CIECH w odniesieniu do sody kalcynowanej jest rynek europejski z dużym udziałem Polski. Największym producentem tego regionu jest koncern Solvay, który pod koniec 2017 roku posiadał fabryki w 6 lokalizacjach w Europie z łącznymi mocami produkcyjnymi szacowanymi na około 5 mln ton/rok.

Drugą pozycję na rynku europejskim zajmuje Grupa CIECH z mocami produkcyjnymi na poziomie 2,6 mln ton. 4 zakłady wytwórcze Grupy CIECH znajdują się w Polsce (Inowrocław i Janikowo), Niemczech (Stassfurt) i Rumunii (Ramnicu Valcea). Grupa CIECH jest jedynym producentem sody kalcynowanej w Polsce i Rumunii. Udział ilościowy Grupy w sprzedaży na rynku sody kalcynowanej w Polsce przekracza 95%, w Europie wynosi ok. 17%, a na rynku światowym ok. 4% (szacunki własne na podstawie danych o rynku IHS Markit).

Europejski popyt na sodę kalcynowaną (razem z WNP) oceniany jest na ponad 11 mln ton/rok. Rynek w Europie (w tym Polski) to rynek dojrzały nie ulegający gwałtownym zmianom o rocznych stopach wzrostu rzędu 1-2 procent. Dynamika wzrostu w Europie Środkowo-Wschodniej jest zazwyczaj o 1 punkt procentowy wyższa niż w Europie Zachodniej.

Struktura zużycia sody kalcynowanej w Europie od wielu lat nie ulega większym zmianom. Popyt na tę sodę jest uzależniony głównie od zapotrzebowania na szkło opakowaniowe i płaskie. W Europie Środkowej dosyć istotny jest też udział segmentu detergentów a w Europie Wschodniej branży metalurgicznej.

Oceniamy, że europejski rynek sody jest obecnie dosyć dobrze zbilansowany. Uruchomienie nowych znacznych mocy produkcyjnych w Turcji (rozłożone na lata 2017-2018) zbiega się w czasie z silnym popytem i ograniczeniami produkcji, ze względu na ochronę środowiska, na największym światowym rynku - w Chinach. Sytuacja ta stwarza warunki dla większej globalizacji rynku sody kalcynowanej oraz szanse, że w najbliższych latach ewentualna nadpodaż w Europie (w efekcie tureckich inwestycji) może być dosyć umiarkowana. Dalsze inwestycje w nowe moce w różnych regionach świata powinny zostać zbilansowane przez stabilny wzrost zapotrzebowania na sodę (prognozowane porównywalne dynamiki przyrostu zdolności wytwórczych i popytu).

Grupa CIECH posiada zdywersyfikowany portfel klientów – największy klient sodowy odpowiada za mniej niż 6% przychodów Grupy. Grupa koncentruje się na budowie trwałych, długoterminowych relacji z klientami.